Erişkenlerde Gözyaşı Kanal Tıkanıklığı Nedir, Nasıl Tedavi Edilir?

Gözyaşı kanal tıkanıklığı varlığında gözlerinizde aşırı sulanma ve çapaklanma olmaktadır. Tedavi tipi ve zamanlaması yaşa, hastanın şikayetlerinin miktarına ve tıkanıklığın seviyesine bağlı olarak değişse de sebebi ne olursa olsun bu durum hemen her zaman çözümlenebilmektedir.

Gözyaşını burun içerisine boşaltan sistem üst ve alt kapaklarımızın iç köşesinde punktum denilen küçük delikçiklerle başlar ve her iki kapak boyunca ilerleyerek ortak bir kanal yaptıktan sonra bir keseye açılır; oradan aşağı doğru kemik kanala yönlenir ve bir valfle sonlanarak burun iç kısmına açılır. Sistemin herhangi bir kısmında tıkanıklık görülebilmekle birlikte, en sık olarak kemik kanalın kendisi ya da uç kısmı tıkanmaktadır. Bu durum en sık 60 yaş sonrası kadınlarda altta yatan bir hastalık olmaksızın görülür. Bazen de burun içerisindeki anormallikler, travmalar, geçirilmiş şiddetli göz infeksiyonları/allerji allerjik atakları, kese içi taş/ tömürler, kronik damla (özellikle göz tansiyonu) kullanımı, bazı kemoterapi ilaçları ve bölgesel radyoterapi tıkanıklık etkeni olabilmektedir.

Gözyaşı kanal tıkanıklığı olan erişkinlerde genellikle ek olarak kızarık ve rahatsız bir göz, tekrarlayan infeksiyon atakları, göz iç köşesinde ağrılı bir şişlik, yoğun çapaklanma, akıntı ve bulanık görme ortaya çıkmaktadır. Gözlerinizde aralıksız günlerce devam eden sulanma, akıntı söz konusuysa mutlaka oküloplastik cerrahi eğitimi almış bir göz doktoruna görünmelisiniz. Nadir de olsa bir tümör gözyaşı drenaj sistemin bası yaparak kanal tıkanıklığına yol açabilmekte; bu durumda erken tanı, erken tedavi imkanı sunabilmektedir.

Muayende, doktorunuz size sebebi açıklamaya yönelik sorular yönelttikten ve göz yüzeyi ve burun içi muayenenizi yaptıktan sonra, gözünüze damlatacağı turuncu renkli bir boya ile boya kaybolma zamanı testi ve ardından ‘nazolakrimal lavaj’ olarak adlandırılan işlemi uygulayacaktır. Bu işlemde, göz köşesindeki delikçiklerden girilerek sisteme sıvı verilmekte ve burun içerisine geçip geçmediği analiz edilmektedir. Eğer alt kapaktan verilen sıvı buruna geçmeksizin üst kapak köşesinden geriye gelirse kese veya kanalda tıkanıklık olduğu ve ameliyat gerektiği anlaşılır.

Cerrahi lokal ya da genel anestezi altında cilt kesisi yoluyla ya da burun içerisinden endoskop yardımıyla yapılabilir; hangisine uygun olduğunuz muayene ile tespit edilecektir. Ameliyatta veya sonrasında hasta acı, ağrı hissetmez. Ciltten yapılan ameliyatta kesenin tümünü görebilme, gerektiğinde tümörlere veya en üstteki tıkanıklara müdahale edebilme gibi avantajları vardır; özel yöntemlerle iz kalmaz ve başarı oranı daha yüksektir. Yarım saat süren bu ameliyatta gözyaşı kesesi burun boşluğuna ağızlaştırılır; 2-3 ay alınmak üzere bir tüp takılır ve dokular kapatılarak işlem sonlandırılır. Drenaj sisteminin daha üst seviyedeki tıkanıklıklarında ise cam tüp konulması ve botoks uygulaması gibi alternatifler mevcuttur.